Προκλητική και επικίνδυνη πολιτική του υπουργείου Πολιτισμού

Με κλείσιμο απειλείται το Θεατρικό Μουσείο

«Tι ωφελεί να γράψει κανείς κάτι το θαρραλέο, απ' όπου να βγαίνει πως η κατάσταση που βρισκόμαστε είναι βάρβαρη, αν δε φαίνεται ξεκάθαρα για ποιο λόγο φτάσαμε σ' αυτή την κατάσταση»; (από την ομιλία του Μπ. Μπρεχτ στην απονομή του Βραβείου «Λένιν» για την Ειρήνη το 1955).
Ο ρόλος του καλλιτέχνη δεν είναι απλώς να αφουγκράζεται την εποχή του και να την εκφράζει μέσα από το έργο του, αλλά και να συμμετέχει ενεργά στην προσπάθεια αφύπνισης του λαού. Ολοένα και γίνεται πιο επιτακτική η ανάγκη αντίστασης των καλλιτεχνών και όλου του λαού στη σαρωτική επέλαση του κεφαλαίου στην Τέχνη και στον Πολιτισμό, με αίτημα τη δημιουργία των προϋποθέσεων για καλλιτεχνική δημιουργία και παραγωγή μακριά από τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Οι καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας οφείλουν, μέσα από τη συλλογική δράση, να δημιουργήσουν ένα κίνημα ανατροπής των αιτιών που βυθίζουν το λαό της χώρας μας στην πολιτιστική αθλιότητα, στη μαζική κατανάλωση χυδαίων εμπορευμάτων, υποκατάστατων της ψυχαγωγίας και της Τέχνης. Μόνο ένα ελπιδοφόρο κίνημα ανατροπής των αιτιών που βυθίζουν το λαό στην πολιτιστική αθλιότητα, μπορεί να μετατρέψει την ατομική αμηχανία σε συλλογική δυναμική δράση.
Η πολιτιστική πολιτική του αστικού κράτους καθρεφτίζεται και στο αστείο ποσοστό που αντιστοιχεί στον πολιτισμό από τον προϋπολογισμό. Ομως, σύμφωνα με τα στοιχεία από τον καταμερισμό των ποσών του για τον πολιτισμό, προκύπτει η προκλητική χρηματοδότηση - άμεση ή έμμεση - του μεγάλου κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στον πολιτισμό, την ίδια στιγμή που σημαντικοί θεσμοί και οργανισμοί κινδυνεύουν με μαρασμό.
Η μόνη πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση είναι οι συμβουλές που μοιράζει στους επιχορηγούμενους φορείς να προσφύγουν σε χορηγούς, αγνοώντας, ή απεκδυόμενη την ευθύνη που φέρει απέναντι στον πολιτισμό και το λαό. Η πολιτική του ΥΠΠΟ είναι ταυτισμένη με την τουριστική πολιτική, που θέλει τον πολιτισμό εμπόρευμα, με κέρδος γι' αυτούς που θα το διαχειριστούν.

Σιωπή με ...σκοπιμότητα

Ελληνική αποκριά. Μακέτα σκηνικού, 1954 Ακουαρέλα σε χαρτί Αρχείο Θεατρικού Μουσείου (Σπ. Βασιλείου)

Δέσμια της κυβερνητικής αδιαφορίας άλλη μια κιβωτός πολιτισμού, από τις πιο σημαντικές, το Κέντρο Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο, το μοναδικό που αποθησαυρίζει τη θεατρική ιστορία του τόπου οδηγείται σε «λουκέτο». Μετά την επίσχεση εργασίας, που έκαναν οι 16 εργαζόμενοι σ' αυτό, λειτουργεί μόνο με προσωπικό ασφαλείας, ενώ το ΥΠΠΟ-Τ και ο υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος σιωπά. Πολύ θα τους βόλευε από το να κλείσει μέχρι και να το «σώσει» κάποιος ιδιώτης μεγαλοχορηγός. Ομως, γιατί να το κάνει ο μεγαλοχορηγός αν δεν έχει κέρδος. Και από το Θεατρικό Μουσείο δεν μπορεί και δεν πρέπει να υπάρχει κέρδος. Ολα όσα αποτελούν την περιουσία του Κέντρου είναι περιουσία της γνώσης και της ιστορίας του θεάτρου, επομένως περιουσία του λαού, που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να περάσει σε χέρια ιδιωτών. Μοναδική προοπτική είναι να γίνει κρατικό και οι εργαζόμενοι να έχουν πρόσβαση στο θησαυρό που προσφέρει.
Το Κέντρο, το οποίο μάλιστα έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα καλύτερα του είδους στον κόσμο μουσείο, δεν είναι απλά ένας μουσειακός χώρος. Είναι η μοναδική και ίσως η πιο αξιόλογη πηγή πληροφοριών απ' όπου αντλούν στοιχεία φοιτητές Πανεπιστημίων, σπουδαστές δραματικών σχολών, δημοσιογράφοι, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, ηθοποιοί, σκηνοθέτες και όλοι όσοι ασχολούνται με το θέατρο, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
Αυτό που καθιστά ξεχωριστό, όμως, το Θεατρικό Μουσείο είναι το ότι πρόκειται για το μοναδικό στα Βαλκάνια που έχει τεκμήρια θεατρικής πορείας 170 ολόκληρων χρόνων. Το Κέντρο παρακολουθεί και καταγράφει όλη την κίνηση του θεάτρου από τον τρόπο με τον οποίο κοινοποιείται το θεατρικό γεγονός: αφίσες, προγράμματα, φωτογραφίες, βιντεοταινίες, μαγνητοταινίες, δίσκοι, παρτιτούρες θεάτρου και τραγουδιών. Τεκμήρια της ζωής των καλλιτεχνών με τα πιο προσωπικά τους αντικείμενα, τα κοστούμια τους, αλλά και διαμορφωμένα καμαρίνια κορυφαίων πρωταγωνιστών. Πλούσιο είναι και το εικαστικό τεκμήριο, μακέτες και φωτογραφίες σκηνικών, μάσκες θεάτρου. Επίσης, υπάρχει και γωνία αφιερωμένη στο Θέατρο Σκιών και στο Κουκλοθέατρο, πόλο έλξης των παιδιών.

Χρέη και αδιέξοδα

Αποκλειστικά επιχορηγούμενο (ατάκτως και απρογραμμάτιστα) από το ΥΠΠΟΤ, το Κέντρο Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο έχει βρεθεί πολλές φορές σε πλήρες οικονομικό αδιέξοδο, λόγω συσσωρευμένων χρεών και εξαιτίας της καθυστέρησης της ετήσιας επιχορήγησής του. Αυτή τη φορά, το θέμα παρατράβηξε. Το προσωπικό είναι απλήρωτο επί 5 μήνες, ενώ το προεδρείο του ΔΣ δικάζεται στις 20 του Μάη για χρέη στο ΙΚΑ και «υπεξαίρεση» των ασφαλιστικών του προσωπικού. Ετσι, το ΔΣ οδηγείται, με απελπισία, στην αναζήτηση λύσεων (διάλυση του σωματείου, εκποίηση της περιουσίας του) για να αντιμετωπίσει τα αδιέξοδα. Μέρος της επιχορήγησης είχε λάβει το Μουσείο τον περασμένο Νοέμβρη. Από τότε τίποτε. Ετσι, σήμερα χρωστά ενοίκια ενός χρόνου στο χώρο όπου στεγάζεται η βιβλιοθήκη. Τα χρέη του ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ, ενώ το ποσό που εκκρεμεί να υπογραφεί από τον υπουργό ανέρχεται στις 150.000 ευρώ.
Πριν από τις Δημοτικές Εκλογές, υπογράφηκε προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Αθηναίων διά του εξουσιοδοτημένου από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων, τότε δημάρχου Νικήτα Κακλαμάνη και του προέδρου του Θεατρικού Μουσείου Κώστα Γεωργουσόπουλου, με την οποία παραχωρείται προς χρήση, για δέκα χρόνια, στο Κέντρο Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου, κτίριο, επί της οδού Μητροπόλεως 44, με στόχο τη δημιουργία μουσείου.
Και καθώς ο «πνιγμένος πιάνεται από τα μαλλιά», το ΔΣ του Θεατρικού Μουσείου δεν είχε άλλη επιλογή από το να δεχτεί αυτήν την προσφορά, η οποία δεν επιλύει το ουσιαστικό πρόβλημα του Κέντρου. Η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά το ΥΠΠΟ-Τ, που δεν αξιώθηκε να βρει κτίριο, από τα πολλά που του ανήκουν για να στεγάσει μόνιμα και ολοκληρωμένα το Κέντρο Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο.
Το κτίριο είναι σχετικά μικρό. Εκεί θα στεγαστούν μόνο τα καμαρίνια του Θεατρικού Μουσείου, αφίσες και μακέτες. Ο μεγάλος όγκος του αρχείου θα παραμείνει στο ακατάλληλο υπόγειο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου της Αθήνας (επί της Ακαδημίας), ενώ στον ίδιο ακατάλληλο χώρο θα επιστρέψει και η βιβλιοθήκη του Κέντρου, που πολλά χρόνια τώρα είναι περιφερόμενη. Πριν αρκετά χρόνια μεταστεγάστηκε στο Ροζ κτίριο. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε σε ενοικιαζόμενο κτίριο επί της οδού Καραμανλάκη στα Πατήσια, για το οποίο οφείλονται ενοίκια ενός χρόνου και από το οποίο θα έφευγαν τα βιβλία και πάλι για να πάνε στον υπόγειο της Ακαδημίας, αν έφευγαν από εκεί τα καμαρίνια για να πάνε στη Μητροπόλεως. Αν, αν, αν... Ούτε και αυτό μπορεί να γίνει καθώς για όλα αυτά χρειάζονται χρήματα, που δεν υπάρχουν.

Εκκληση για τη σωτηρία του

Ετσι, το Θεατρικό Μουσείο, μετά από 72 χρόνια λειτουργίας, από τη στιγμή που το εμπνεύστηκε και το δημιούργησε ο Γιάννης Σιδέρης και το συντήρησε για χρόνια η Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων, βρίσκεται σε τέτοια οικτρή οικονομική κατάσταση.
«Διαμαρτυρόμαστε για την οικονομική και πολιτισμική εξαθλίωση που βιώνουμε και ζητούμε συμπαράσταση σε αυτό τον άνισο αγώνα», σημειώνουν οι εργαζόμενοι που κάνουν έκκληση για συγκέντρωση υπογραφών συμπαράστασης.
«Το Θεατρικό Μουσείο» - σημειώνουν στην ανακοίνωσή τους οι εργαζόμενοι - «δεν αποτελεί ένα μεγάλο φορέα που απαιτεί υψηλές επιδοτήσεις και μεγάλα κονδύλια. Με 3 αιώνων θεατρικό μουσειακό υλικό εκτεθειμένο στο υγρό και ακατάλληλο υπόγειο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου της Αθήνας και χιλιάδες τόμους θεατρικών βιβλίων στοιβαγμένων σε μισθωμένο οίκημα στα Πατήσια, προσπαθούσε να επιβιώσει κάτω από την αναλγησία και την αδιαφορία της «πολιτισμικής» πολιτικής που στόχευε στην προβολή του πολιτισμού μας, υπό το πρίσμα μιας εμπορικής ιλουστρασιόν εκδοχής, ακριβών διεθνών διαγωνισμών και διοργανώσεων, τα υπέρογκα έξοδα των οποίων είχαν από καιρό οδηγήσει στη χρεοκοπία πολλούς σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς. Η νέα οικονομική κατάσταση απλώς ολοκλήρωσε τη διαδρομή ενός τέλματος που χρόνια τώρα φαινόταν ως η κατάληξη μιας αλόγιστης και ανύπαρκτης εθνικής πολιτισμικής πολιτικής».

Στις 18 Μάη, Παγκόσμια Ημέρα των Μουσείων, έξω από το Θεατρικό Μουσείο, στις 5 μ.μ., ο Σταμάτης Κραουνάκης με τη «Σπείρα - Σπείρα» θα δώσουν παράσταση συμπαράστασης.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ

http://www1.rizospastis.gr/story.do?id=6239868&publDate=15%2F5%2F2011

................................................................................................................................................................